Virtual reality is een nieuw en groeiend medium. Waar het internet zich in een volwassen fase bevindt, is virtual reality nog het ruwe, onbekende wilde westen. Als early adopter en VR enthousiast heb ik mij dan al meerdere keren afgevraagd hoe ik het kan inzetten voor mijn werk als designer. Kan het ons helpen om beter te werken? Kunnen we designen in VR en wat zijn de creatieve grenzen van het medium?
Tijdens het Design Matters event in Kopenhagen, liet Gravity Sketch hun visie en software voor 3D design in VR zien. Product en industriële designers kunnen met Gravity Sketch eenvoudig 3D modellen maken in een virtuele, driedimensionale omgeving. Ten opzichte van een beeldscherm waar een 3D model altijd plat wordt weergegeven, is dat een grote vooruitgang. Ook maakt de software het mogelijk om in real-time samen te werken aan een product. Zeer efficiënt voor het designproces, maar ook geweldig dat een klant er omheen kan lopen alsof het al in productie is.
Voor iedereen die met 3D modellen werkt, zijn dit mooie ontwikkelingen. De auto-industrie, architecten en fashion designers gaan dan ook een mooie toekomst tegemoet. In mijn rol als Digital Experience Designer of voor de vele andere design disciplines die bestaan, is Gravity Sketch helaas niet van toepassing in het dagelijkse werk. Hoe kunnen we VR dan wel inzetten?
Afgelopen jaren zijn de tools en middelen om remote te werken explosief toegenomen. Software zoals Zoom, Teams en Google Meet zijn de standaard geworden, maar ook binnen het VR landschap is er ontwikkeling. Iedere designer heeft inmiddels door dat een Zoom call niet ideaal is voor een goede samenwerking, laat staan een creatieve brainstorm.
VR ontwikkelaars denken hier de oplossing voor te hebben. De belofte is mooi: niet meer passief naar je scherm staren, maar actief aanwezig zijn in een virtuele omgeving. In combinatie met innovaties zoals handtracking, keyboard en desk mapping, wordt de virtuele werkplek steeds realistischer. Plotseling lijkt het alsof je weer naast je collega’s zit en kan je elkaar gewoon weer aankijken terwijl je praat.
Met extra’s zoals een virtueel whiteboard en post-it’s kan je ook daadwerkelijk iets nuttigs doen tijdens een meeting. De mogelijkheid om meerdere virtuele schermen of bestanden te delen die niet gelijk iedereens beeld overnemen is ook een groot pluspunt.
In de praktijk zijn er echter nog veel obstakels die het succes tegenhouden. Zo heeft iedereen natuurlijk een VR headset nodig. De kosten voor een klein team zijn te overzien, maar voor freelancers en klanten wordt dat vrij ingewikkeld. De ervaring is ook niet voor iedereen even prettig. Sommige mensen worden heel snel misselijk in VR, terwijl lichamelijke beperkingen het gebruik moeilijk of zelfs onmogelijk maken. Voor brildragers zijn er degelijke oplossingen, maar als je oogpositie afwijkt van de norm, je arm in het gips zit of slecht ter been bent, heb je gewoon pech. Ondanks dat het echt een meerwaarde kan bieden, zal het virtuele kantoor de komende jaren dan ook nog niet de Zoom call of het fysieke kantoor vervangen.
Waar de kracht van VR echt naar voren komt is op het vlak van digitale experiences en storytelling. Iets wat over de jaren heen steeds belangrijker is geworden op het web. Bekende vormen zijn de parallax onepagers, interactieve documentaires en uiteraard Youtube. De focus ligt op het verhaal en de ervaring, die vaak tot actie aanzetten of een boodschap geven.
VR is dan ook het ultieme medium; het is immersive, interactief en de mogelijkheden zijn bijna eindeloos. Er zijn voldoende cases:
Bear 71 is een interactieve documentaire die je meeneemt naar de Rocky Mountains in Canada. Vanuit het perspectief van een drie jarige grizzlybeer wordt het verhaal verteld over de impact van de mens op de natuur.
The Key is een experience die veel indruk op mij gemaakt heeft. The Keyneemt je mee in een interactief verhaal waar je gedurende een ‘reis’ telkens dingen van je afgenomen worden. Het gevoel van onrecht en oneerlijkheid heerst sterk. In het laatste moment van het verhaal zit de twist: de virtuele ruimte waar in je staat veranderd naar een fotorealistisch huis in een platgebombardeerde stad. Je bent een jonge vluchteling en jij, vanuit het comfort van je huis hebt nu een beter beeld wat dat betekend.
“Most refugees — even though they will never go back home, or their house is destroyed by war or being taken by other people — most of them cannot let go of the key to their house,” director and producer Celine Tricart
Maar er zijn ook minder zwaarbeladen experiences. In samenwerking met Google is bijvoorbeeld het sociale experiment Dance Tonite tot stand gekomen. Iedereen ter wereld – met of zonder een VR headset – kan een eigen dans kan creëren. Alle dansen worden als een eindeloze trein achter elkaar gezet. Praktisch heeft het weinig nut, maar het laat goed zien hoe mensen zelf met elkaar verbinding zoeken.
De vraag blijft echter, hoe kunnen we VR inzetten als designer? Klanten staan niet altijd open voor nieuwe dingen en er zijn nog weinig relevante projecten.
Bij musea is er al wel veel innovatie. Een VR experience op locatie is laagdrempelig en voegt waarde toe aan het bezoek. De uitdaging om nieuwe bezoekers binnen te halen blijft ook altijd aanwezig. Een groeiend aantal musea biedt daarom ook de mogelijkheid om vanuit huis met behulp van VR een bezoek te plegen. Kunstenaars en illustrators kunnen ook helemaal losgaan. Tekenen in drie dimensies biedt heel veel nieuwe mogelijkheden, bijvoorbeeld het tekenen en animeren van een VR kinderboek.
Voor de meeste onder ons zal het nog te vroeg zijn om VR in te zetten. Het is een groeiend maar jong medium, waarvan het bereik nog klein is. Aan de andere kant is het juist nu van belang om de ontwikkelingen in de gaten te houden. Er zijn nog geen standaarden en er is veel creatieve vrijheid. Het virtuele wiel moet nog uitgevonden worden.
Ik denk maar aan één ding: hoe geweldig zou het zijn om als designer daaraan bij te kunnen dragen? Bij Henry Handsome staan we in ieder geval met enthousiasme open voor zo’n kans!