Hoe maak je data visueel?

Datavisualisatie is super hot, geen verrassing in een tijd waarin alles vastgelegd en gemeten wordt. Oud nieuws, zal je denken. Maar het tegendeel is waar: datavisualisatie blijft op alle grotere design evenementen het centrale thema. Data is anno 2019 een katalysator voor kunst en allerlei grafische uitingen om een verhaal te vertellen.

Henry heeft bijna dagelijks te maken met datavisualisatie. Jaarverslagen, pitch presentaties, adviespresentaties; iedere opdrachtgever heeft weleens wat data te communiceren. Vaak wordt er weinig aandacht aan besteed; een gemiste kans. Cijfers zijn belangrijke en objectieve informatie en kunnen een wezenlijke bijdrage leveren aan de beleving van je merk of bedrijf. Maar hoe zorg je ervoor dat je de data een helder en pakkend verhaal laat vertellen, dat aansluit bij je karakter?

Na een flinke inspiratie shot door bezoekjes aan Graphic Matters in Breda, AGI open in Rotterdam en de Dutch Design Week in Eindhoven hebben we even op een rijtje gezet hoe datavisualisatie een rol kan spelen bij je merkbeleving:

Gebruik datavisualisatie als betrouwbare omgeving voor je verhaal
Op AGI open in Rotterdam, een plek waar gerenommeerde grafisch vormgevers praten over hun werk en wat hen drijft, vertelt Stefan Sagmeister dat hij zich nu, nadat hij gestopt is met zijn commerciële werk, gaat richten op data. Hij vertelt dat data een heel ander beeld van de wereld kan laten zien dan de overheersende aannames van de mens. We voelen ons steeds ongelukkiger en onveiliger, terwijl data volgens hem laat zien dat het helemaal zo slecht nog niet gaat met de wereld. Eerder maakte Sagmeister al een enorme infographic over geluksbeleving met zijn project ‘The Happy Show’.

Data bestaat uit feitelijke informatie waardoor het een gevoel van betrouwbaarheid geeft. Sagmeister wil datavisualisatie gaan inzetten om met feitelijke informatie de emotie te beïnvloeden; laten zien dat het beter gaat met de wereld dan we denken. Wanneer je een nieuw product wil pitchen, of een advies wil presenteren zal je altijd wel iets van data laten zien. Het is belangrijk om niet te vergeten dat je hiermee de omgeving creëert waarbinnen jij je verhaal vertelt. Een goede visualisatie van deze data kan de kijker/lezer meteen in the right state of mind krijgen.

Maak data invoelbaar
Tijdens de Dutch Design Week belandden we in het van Abbe Museum, waar studio Drift een stuk uit hun serie ‘materialisme’ heeft staan: The Bag Project. In dit stuk geven ze door middel van blauwe plastic blokken een nieuwe fysieke vorm aan de hoeveelheid plastic tasjes die de Albert Heijn filialen op een dag verlaten. De data, hier de hoeveelheid plastic, wordt nu niet alleen heel inzichtelijk gemaakt, het wordt heel voelbaar hoeveel plastic we gebruiken. Er wordt een nieuwe visuele vorm gecreëerd waardoor het nu zelfs als een museumstuk fungeert.

“By visualising information, we turn it into a landscape that you can explore with your eyes, a sort of information map. And when you’re lost in information, an information map is kind of useful”

David Mccandless

Standaard grafieken en taartdiagrammen zijn al een stuk sneller te lezen dan cijfers; maar zoek dus naar een vorm die de informatie invoelbaar maakt om een groter effect te bereiken. Zoals de connectie van fruit en de grootte van een foetus of vertaal het naar een vorm waarin de informatie in één opslag duidelijk is, zoals het project van Studio Drift.

Toon karakter met data
Nu data dus omgezet kan worden naar een visuele vorm maakt het veel meer impact. Niet gek dus, dat het wordt ingezet voor journalistieke en activistische doeleinden. Op het Graphic Matters festival in Breda hangen posters gemaakt door internationale designers binnen het thema ‘information superpower’. Veel indruk maakt een poster over de veiligheid van onze data; de data  over gegevenslekken worden verbeeld in de vorm van een oog dat over de tijd heen steeds verder opengaat.

Gebruik data om je verhaal te vertellen, maar gebruik ook een verhaal om je data te communiceren. Volg je het nog? Maak een nieuwe vorm van data; gebruik het als illustratie, maak het interactief, laat het bewegen. Maar vooral: maak keuzes. Probeer niet allerlei parameters op te nemen in één visualisatie, maar wees streng; wat moet er verteld worden? De kracht van de poster over gegevenslekken zit ‘m in de eenvoud. Plaats parameters tegenover elkaar die onverwacht zijn, of spreid je data over meerdere visualisaties. Met interactie en/of beweging kan je meer informatie kwijt zonder dat het onoverzichtelijk wordt.